Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego

dla klas IV, V, VI ,VII VIII

Publicznej Szkoły Podstawowej w Pisarach

 

* Wymagania edukacyjne formułowane są zgodnie z:  nową podstawą programową nauczania j. polskiego w szkole podstawowej z dnia 23 grudnia 2008 r. (klasy V i VI) oraz z 14 lutego 2017 r. (klasa IV i VIII)

* programem nauczania „Nowe słowa na start! Program nauczania ogólnego języka polskiego w klasach IV-VIII szkoły podstawowej” zgodnym z założeniami podstawy programowej opracowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. 

* Statutem szkoły

 

1.  Cele przedmiotowego systemu oceniania

 

• Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych.

• Niesienie pomocy uczniowi w samodzielnym planowaniu swego rozwoju.
• Motywowanie ucznia do dalszej pracy.
• Dostarczenie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach ucznia.
• Umożliwienie nauczycielowi doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno- wychowawczej.

 

2. Zasady PSO

1. Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów o zakresie  wymagań z języka polskiego oraz o sposobie i zasadach oceniania.
Wskazane jest powtórzenie tych czynności na początku II semestru.

2. Prace klasowe są obowiązkowe. Jeżeli uczeń w tym czasie był nieobecny na  lekcji, powinien pisać w terminie późniejszym, uzgodnionym z nauczycielem.

3. Za prace klasowe uważane są wypracowania klasowe, sprawdziany gramatyczne, różnego rodzaju testy - zapowiadane z 1-tygodniowym wyprzedzeniem.

Uczniowie znają zakres materiału przewidzianego do kontroli.

Spisywanie (ściąganie) na sprawdzianach, testach jest jednoznaczne z obniżeniem oceny

 o stopień.

4. Wszystkie sprawdzone przez nauczyciela prace klasowe muszą być przez ucznia poprawione (w zeszycie do prac klasowych) i podpisane przez  rodzica/prawnego opiekuna.

5. Dwa razy w semestrze uczeń może zgłosić brak przygotowania do lekcji bez żadnych sankcji, nie podając przyczyny. Nie dotyczy to lekcji, na których nauczyciel zaplanował sprawdzian.

6. Uczeń nie ponosi żadnych konsekwencji, jeśli zgłosi brak przygotowania, które nastąpiło z ważnych przyczyn, potwierdzonych pisemnie przez  rodzica/opiekuna.

7. Prace domowe, szczególnie wypracowania, powinny być wykonywane w  terminie. Ich brak nauczyciel odnotowuje w dzienniku i wyznacza nowy termin.  W przypadku ponownego niedotrzymaniu terminu uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.

8. Jeśli uczeń ma trudności w opanowaniu materiału, ma prawo do pomocy ze strony nauczyciela lub innego ucznia. Warunkiem jest aktywna obecność na lekcjach lub usprawiedliwiona dłuższa nieobecność.

9. Nie ocenia się ucznia po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności w szkole.
    Okres ten trwa od 3 do 7 dni (w zależności od długości absencji).

 

3. Co podlega ocenie na języku polskim?
 

Ocenie podlegają:

• sprawdziany pisemne (prace klasowe  z przerobionego działu, testy, kartkówki, dyktanda, stopień rozumienia czytania ze zrozumieniem );
• praca ucznia na lekcji (aktywność, praca w grupie);
• samodzielna praca domowa ucznia (pisemna praca w zeszycie, ćwiczenia);
• wypowiedzi ustne: odpowiedzi na pytania, opowiadanie;
• wypowiedzi pisemne: odpowiedzi na pytania, rozwiązywanie ćwiczeń, redagowanie tekstów użytkowych i form wypowiedzi przewidzianych programem nauczania;
• recytacja z pamięci (wiersz i proza);
• czytanie;
• zeszyt ćwiczeń (poprawność merytoryczna wykonanych ćwiczeń oraz staranność).
   

 

 

 

4. Sposoby oraz częstotliwość sprawdzania osiągnięć uczniów:

• Odpytywanie bieżące - na każdej lekcji.
• Wykonywanie przez uczniów ćwiczeń - według uznania nauczyciela.
• Prace klasowe w postaci testów rozszerzonej odpowiedzi .
• Sprawdziany gramatyczne - po każdej większej partii materiału.
• Dyktanda - 2 w semestrze.
• Testy badania kompetencji - minimum 1 w semestrze.
• Kartkówki - z bieżącego materiału - według uznania nauczyciela.
• Zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń - przynajmniej raz w semestrze.
• Czytanie głośne, wyraziste, z akcentowaniem, intonacją, modulowaniem głosu, odpowiednim tempem.

 

5. Skala ocen

• Zgodnie z WSO stosuje się skalę ocen od 1 do 6 .
• W celu dokładniejszego pokazania jakości pracy ucznia dopuszcza się przy ocenach cząstkowych plusy (+) i minusy (-).
• Na koniec roku wystawia się ocenę bez znaku (+), (-).

Uwagi:

1. Kartkówki i odpowiedzi ustne są niezapowiedzianymi formami kontroli.

2.W ciągu półrocza przeprowadza się co najmniej kilka prac klasowych lub sprawdzianów. Po pracy klasowej, sprawdzianie czy teście przewidziana jest lekcja poświęcona ich omówieniu i poprawie.

3.Uczeń, który nie uczestniczył w sprawdzianie w wyznaczonym terminie, jest zobowiązany napisać go w ciągu jednego tygodnia od dnia powrotu do szkoły (w czasie poza zajęciami dydaktycznymi).

4. Prace klasowe są oddawane w terminie 14 dni.

5. Nieodrobienie pracy domowej i trzykrotny brak zeszytu przedmiotowego jest podstawą do ustalenia bieżącej oceny niedostatecznej.

6. Uczeń jest zobowiązany do odrobienia wszystkich zadanych ćwiczeń; pominięcie części pracy domowej równoznaczne jest z wpisaniem uczniowi braku zadania.

7. Terminarz omawiania lektur ustala się na początku roku szkolnego.

 

 

 

       Zasady informowania uczniów i rodziców o postępach w uczeniu się .

 

1. Nauczyciele na początku roku szkolnego informują uczniów oraz rodziców (opiekunów) o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanej podstawy programowej oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć uczniów.
2. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (opiekunów). Sprawdzone

i ocenione prace klasowe oraz sprawdziany uczeń otrzymuje na lekcji poświęconej ich omówieniu i poprawie, a jego rodzice (opiekunowie) otrzymują do wglądu podczas dyżurów nauczycielskich.

3. Testy, sprawdziany, prace klasowe, dyktanda są oceniane wg skali stopniowej 1-6.

 

Kryteria oceniania obszarów aktywności:

 

1. wypowiedzi ustne:

 

celujący  - Wypowiedź ustna jest całkowicie poprawna pod względem językowo-stylistycznym i merytorycznym, poprawna pod względem kompozycyjnym. Temat wyczerpująco zrealizowany, pełny zakres wiadomości. Uczeń dokonuje uogólnień, wyraża własne sądy, ocenia. W wypowiedzi uwzględnia właściwe dla przyjętej formy środki językowe, posługuje się piękną polszczyzną

 

bardzo dobry -Wypowiedź ustna jest poprawna pod względem językowo-stylistycznym i merytorycznym o logicznym układzie treści. Temat prawie wyczerpująco zrealizowany. W wypowiedzi uwzględniane są właściwe dla danej formy dobry środki językowe. Uczeń wyraża własne sądy, uogólnienia, posługuje się poprawną polszczyzną

 

dobry - Wypowiedź ustna jest całkowicie samodzielna, poprawna pod względem językowo-stylistycznym, logicznym, zawiera większość wymaganych wiadomości. Kompozycja schematyczna. Wydarzenia uporządkowane są zgodnie z chronologią lub informacje zgodnie z planem. Uczeń posługuje się poprawną polszczyzną.

 

dostateczny - Wypowiedź ustna budowana jest na ogół samodzielnie (z niewielkim ukierunkowaniem nauczyciela), z uwzględnieniem zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań i precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa Zdarzają się uchybienia w układzie treści, np. brak wstępu lub zakończenia. Uczeń prezentuje

 w odpowiedzi ustnej podstawowy zakres wiadomości i umiejętności.

 

dopuszczający- W wypowiedzi ustnej uczeń popełnia błędy merytoryczne i językowo-stylistyczne, ale samodzielnie lub z pomocą nauczyciela udziela odpowiedzi na postawione pytania. Opowiada o zdarzeniach, których sam był uczestnikiem, formułuje najprostsze formy wypowiedzi. Treści są nieuporządkowane.

 

niedostateczny- Wypowiedź ustna nie jest poprawna pod względem językowym

i rzeczowym. Nawet z pomocą nauczyciela uczeń nie jest w stanie odpowiedzieć na pytania  i sformułować dłuższej wypowiedzi

 

Przy ocenie zwraca się także uwagę na umiejętność zachowania się w sytuacji mówienia.

 

b) wypowiedzi pisemne: - przy ocenie prac pisemnych bierze się pod uwagę poziom merytoryczny, kompozycyjny i językowy (prace klasowe, zadania domowe, prace pisane podczas lekcji:

a) treść (zgodność z tematem)

 b) styl, składnia

c) język ( poprawność gramatyczna)

d) ortografia

Uczeń z dysleksją: Przyznajemy punkt, jeśli uczeń zamyka myśli w obrębie zdań (nie ma potoku składniowego).

 e) interpunkcja

f) właściwa forma wypowiedzi

g) trójdzielność zapisu ( wstęp, rozwinięcie , zakończenie )

h) czytelny zapis, staranność, estetyka pracy.

 

Praca nie na temat jest oceniana na ocenę niedostateczną.

 

Za akapit uznaje się zastosowanie wcięcia na początku linijki mające oznaczać początek nowej myśli lub części kompozycyjnej pracy. Jest nim również rozpoczęcie zdania od nowej linijki, przy jednoczesnym zamknięciu myśli w zdaniu poprzednim. Za nagłówek w liście uznaje się bezpośredni zwrot do adresata umieszczony na środku bądź po lewej stronie pracy tuż przed wstępem. Praca, która nie spełnia wymaganego kryterium długości jest oceniana na ocenę niedostateczną.

 

DYKTANDA ORTOGRAFICZNE SĄ OCENIANE ZA ILOŚĆ POPEŁNIONYCH BŁĘDÓW.

 

Skala ocen jest następująca: 

bardzo dobry – 0 błędów

·  dobry – 1 błąd

·  dostateczny –2-3 błędy

·  dopuszczający – 4 błędy

·  niedostateczny – 5 błędów

·  3 błędy interpunkcyjne = 1 błąd ortograficzny

Uczeń u którego stwierdzono dysortografię, dysgrafię lub dysleksję, oceniany jest zgodnie ze wskazaniami zawartymi w opinii PP.

 

 

TESTY SĄ OCENIANE PUNKTOWO

100%-91% - bardzo dobry

·  90%-76% - dobry

·  75% -51% - dostateczny

·  50%-34% - dopuszczający

·  33%-0 – niedostateczny

 

 Dla osób ze stwierdzoną dysfunkcją kryteria procentowe przy ocenianiu punktowym wyglądają następująco: 

 

100%-85% - bardzo dobry

·  84%-65% - dobry

·  64% -45% - dostateczny

·  44%-25% - dopuszczający

·  24%-0 – niedostateczny

 

Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli sprawdzian uwzględnia zadania na ten stopień trudności i pozostałe zadania są wykonane poprawnie w 100%.

 

KRYTERIA OCENY UDZIAŁU W KONKURSACH PRZEDMIOTOWYCH :

 

- udział w konkursie przedmiotowym – etap szkolny – ocena bardzo dobra za aktywność

 - awans do następnego etapu – ocena bardzo dobra za aktywność i z działu konkursowego

 - awans do eliminacji rejonowych – ocena celująca za aktywność

- sukces w eliminacjach rejonowych – ocena celująca za aktywność i z działu konkursowego

 - sukces w finale – ocena celująca na koniec roku szkolnego (finalista lub laureat wojewódzkiego konkursu przedmiotowego może zdobyć ocenę celującą na koniec półrocza i koniec roku szkolnego)

 

3. recytacja:

 

 celujący-Uczeń osiąga sukces w konkursie recytatorskim na terenie szkoły, gminy itd. Recytuje różnorodne utwory na akademii szkolnej lub innej imprezie artystycznej. Każda recytacja wyjątkowo udana, piękna

.

bardzo dobry- Uczeń recytuje wiersz lub fragment prozy, wykazując bardzo dobre opanowanie pamięciowe tekstu (brak błędów), właściwą ekspresję, 5 pauzowanie, tempo i artykulację, uwzględniając intonację, próbując oddać głosem nastrój utworu. Interpretuje wiersz barwą i siłą głosu.

 

dobry- Uczeń recytuje wiersz lub fragment prozy, wykazując dobre opanowanie pamięciowe tekstu (drobne potknięcie), z ekspresją, artykulacją i tempem, próbując oddać nastrój utworu, zwracając uwagę na zabarwienie uczuciowe i natężenie głosu.

 

Dostateczny -Uczeń recytuje wiersz lub fragment prozy ze zrozumieniem,

z odpowiednią artykulacją i akcentem. Mogą pojawić się błędy.

 

Dopuszczający - Uczeń wygłasza z pamięci wiersz lub fragment prozy. Opuszcza jednak wyrazy, zmienia ich kolejność używa innych słów lub nie opanował tekstu

w całości. Nie zachowuje właściwego pauzowania, artykulacji.

 

Niedostateczny - Uczeń nie opanował tekstu pamięciowo. Nawet z pomocą nauczyciela y nie jest w stanie odtworzyć z pamięci wiersza lub fragmentu prozy

 

d) czytanie:

- nauczyciel może ocenić czytanie opisowo, robiąc w dzienniku notatki,

- kryteria oceny głośnego czytania:

 

celujący – Uczeń biegle, bezbłędnie czyta nowy tekst, z uwzględnieniem celujący akcentów logicznych, właściwego tempa i rytmu. Poprawnie, wyraźnie i wyraziście czyta różnorodne teksty z uwzględnieniem celu (informacja, przeżycie, perswazja…)

 

bardzo dobry - Uczeń czyta tekst płynnie, wyraziście, stosując znaki prawidłowego przestankowania, uwzględniając akcenty logiczne, właściwe tempo i dobry rytm.

 

dobry -  Uczeń czyta poznany wcześniej tekst płynnie, wyraziście, stosując znak przestankowe, zachowując właściwe tempo i rytm.

 

dostateczny -Uczeń czyta poprawnie poznany wcześniej tekst, stosując znaki  przestankowe. Błędnie odczytuje trudniejsze wyrazy w nowym tekście. W większości uwzględnia zasady logicznego akcentowania.

 

dopuszczający - Uczeń czyta poprawnie poznany wcześniej tekst, nie zachowując odpowiedniego tempa, logicznego przestankowania, błędnie odczytuje niektóre wyrazy. Technika głośnego czytania pozwala mu jednak na zrozumienie tekstu.

 

niedostateczny - Uczeń nie opanował techniki głośnego czytania, nie rozumie czytanego Niedostateczny tekstu, co uniemożliwia mu wykonywanie najprostszych zadań i ćwiczeń oraz samodzielne uczenie się. Uczeń błędnie odczytuje większość wyrazów, nie stosuje logicznego przestankowania.

 

e) zeszyt:

- zeszyt jest sprawdzany co najmniej raz w roku przy okazji kontroli zadań domowych;

- uczeń ma obowiązek uzupełniania notatek i prac domowych w zeszycie

 i ćwiczeniach za czas swojej nieobecności w szkole;

- w przypadku niewłaściwego zapisu notatek lub pojawienia się dużej ilości rażących błędów ortograficznych nauczyciel może zlecić uczniowi przepisywanie wyznaczonych tekstów i zadań;

- kryteria oceny zeszytu:

 

celujący - zeszyt bardzo staranny, pełne notatki, brak błędów przy przepisywaniu

z tablicy, duża estetyka; są wszystkie zadania domowe

 

bardzo dobry -  zeszyt staranny, pełne notatki, są wszystkie zadania domowe

 

dobry-  zeszyt staranny, pełne notatki, nieliczne błędy; są wszystkie zadania domowe

 

dostateczny-  zeszyt w miarę staranny, niewielkie braki w notatkach lub zadaniach domowych, błędy przy przepisywaniu z tablicy dość liczne

 

dopuszczający  - zeszyt niestaranny, braki w notatkach i zadaniach domowych, liczne błędy przy przepisywaniu z tablicy

 

 niedostateczny  - brak zeszytu lub brak większości notatek i zadań domowych

 

f) zadania domowe:

- obowiązkiem ucznia jest systematyczne odrabianie zadań domowych

- pracą domową mogą być dłuższe wypracowania, krótkie wypowiedzi pisemne, zadania związane z przygotowaniem do kolejnej lekcji, ćwiczenia, zaznaczanie cytatów, zgromadzenie materiałów, wykonanie prac plastycznych i innych, czytanie tekstu;

- nieodrobienie pracy domowej zostaje odnotowane w dzienniku, może także być podstawą do wystawienia oceny niedostatecznej;

- nie każde zadanie musi być ocenione, kontrola może polegać na odczytaniu wskazanych prac i ustnym komentarzu nauczyciela: ważne jest bowiem śledzenie stopnia nabywania pewnych umiejętności przez uczniów i czuwanie nad osiąganiem konkretnych wymagań;

- prace domowe oceniane są na bieżąco lub podczas kontroli zeszytów

Ocenianie uczniów dyslektycznych:

 

 Ocenianie uczniów dyslektycznych jest zgodne z rozporządzeniem MEN z dnia

3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów

i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz.1534) - aktualne dla nowych SP IV-VIII oraz ; Dz. U. – poz. 1512 rozporządzenie MEN z dnia 1 sierpnia 2017 r.

w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty – wchodzi w życie 1 września 2017 r.,

 

Nauczyciel, stosujący wobec ucznia z dysleksją łagodniejsze kryteria oceniania

w zakresie sprawności i umiejętności, które sprawiają mu szczególne problemy, ma prawo wymagać od niego większego wkładu pracy w porównaniu z innymi uczniami.

 

Stwierdzenie dysfunkcji nie zwalnia uczniów z obowiązków szkolnych. Przeciwnie: uczeń taki powinien wykazać się samodzielną pracą, wykonywać dodatkowe zadania

 i ćwiczenia, które pomogą mu w przezwyciężaniu trudności.

Sposoby oceniania:

 • Dyktanda - jeżeli dyktando dotyczy wszystkich zasad ortograficznych, nauczyciel podaje uczniowi do opracowania listę trudnych wyrazów, które występują w dyktandzie. Przy ocenie dyktanda nauczyciel bierze pod uwagę tylko te wyrazy

 i stosuje ocenę opisową. Jeżeli uczeń robi postępy, może otrzymać ocenę, która zostanie wpisana do dziennika. Zamiast dyktanda nauczyciel może przygotować dla ucznia sprawdzian ortograficzny zawierający polecenie zapisania wybranych zasad ortograficznych i wykonanie określonych ćwiczeń ortograficznych.

 • Prace klasowe z literatury- nauczyciel wystawia ocenę z pracy pisemnej bez uwzględnienia błędów ortograficznych. W pracy zaznacza każdy błąd ortograficzny

i wystawia ocenę opisową za ortografię. Uczeń musi dokona poprawy błędów

w zeszycie przedmiotowym lub na pracy według wzoru.

Kryteria :

Ortografia → komunikatywność wypowiedzi.

Interpunkcja → zamykanie myśli w obrębie zdania.

• Zadania domowe- zadania domowe nauczyciel ocenia tak jak u wszystkich uczniów, ponieważ uczeń dyslektyczny ma możliwość korzystania ze słowników. 

Zeszyt

· Ocenie podlega systematyczność w zapisie notatek i wykonywaniu zadań domowych.

 Głosowa interpretacja tekstów literackich

· Nauczyciel informuje ucznia o tym, jaki tekst będzie głośno czytany na następnej lekcji (kolejny dzień), aby ten mógł się przygotować .

Nauczyciel dopuszcza jedną pomyłkę w płynności recytacji przy ocenie bardzo dobrej.

*W przypadku innych opinii wydawanych przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną nauczyciel dostosowuje wymagania i kryteria ocen zgodnie

z zaleceniami.

 

Warunki poprawy ocen:

a) uczeń dokonuje poprawy tylko raz,

b) każdy stopień uzyskany podczas poprawy wpisuje się do dziennika; jeżeli uczeń poprawił ocenę, poprzedni stopień wykorzystywany jest tylko do oceny systematyczności pracy ucznia i nie jest uwzględniany podczas wystawiania oceny końcowej (śródrocznej),

c) Uczeń może poprawić ocenę niedostateczną z pracy klasowej w terminie uzgodnionym z nauczycielem - w ciągu 1 tygodnia od daty jej otrzymania,
d)Poprawa nie dotyczy innych stopni oraz kartkówek.

 

 

Propozycje lektur do omówienia w klasach IV–VIII

 („nowa” podstawa programowa)

• Akademia Pana Kleksa – Jan Brzechwa;

 • Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, miłosiernym Samarytaninie;

• Chłopcy z Placu Broni, Ferenc Molnar;

• Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi – Rafał Kosik;

 • Hobbit, czyli tam i z powrotem, John Ronald Reuel Tolkien;

• Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks) – Janusz Christa;

• Katarynka, Bolesław Prus;

• Mikołajek (wybór opowiadań) – René Goscinny, Jean-Jacques Sempé;

• Mazurek Dąbrowskiego – Józef Wybicki,;

• Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa – Clive Staples Lewis,;

• Powrót taty, Pani Twardowska, Pan Tadeusz (fragmenty, w tym: opisy, zwyczaje i obyczaje, polowanie i koncert Wojskiego) – Adam Mickiewicz;

• W pamiętniku Zofii Bobrówny – Juliusz Słowacki; • W pustyni i w puszczy – Henryk Sienkiewicz;

• Wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o: Prometeuszu, Syzyfie, Demeter i Korze, Dedalu i Ikarze, Heraklesie, Tezeuszu i Ariadnie, Orfeuszu i Eurydyce;

• Wybrane podania i legendy polskie, w tym o Lechu, Piaście, Kraku i Wandzie;

• Wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault, Kopciuszek, Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce;

• Wybrane wiersze Władysława Bełzy, Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego oraz pieśni i piosenki patriotyczne. • Wybrane bajki – Ignacy Krasicki;

 

Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym)

– spis alfabetyczny:

• Alicja w Krainie Czarów – Lewis Carroll;

• Ania z Zielonego Wzgórza – Lucy Maud Montgomery;

• Biały Mustang – Sat-Okh; • Cudowna podróż – Selma Lagerlöf;

• Cyberiada (fragmenty) – Stanisław Lem;

• Janko Muzykant – Henryk Sienkiewicz;

• Kapelusz za 100 tysięcy – Adam Bahdaj;

• Król Maciuś Pierwszy – Janusz Korczak;

• Księga dżungli – Joseph Rudyard Kipling;

• Magiczne drzewo – Andrzej Maleszka;

• Przygody Tomka Sawyera – Mark Twain;

• Pajączek na rowerze – Ewa Nowak;

 • Skarb Troi – Olaf Fritsche;

 • Skrzynia Władcy Piorunów – Marcin Kozioł;

• Sposób na Alcybiadesa – Edmund Niziurski;

• Tajemniczy ogród lub inna powieść – Frances Hodgson Burnett;

• Trzej muszkieterowie – Aleksander Dumas;

• Winnetou – Karol May;

• Wybrana powieść – Alfred Szklarski;

• Wybrane pozycje z serii Nazywam się… (np. Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin, Maria Curie-Skłodowska, Jan Paweł II i in.);

Lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela.

• Wybrana powieść – Kornel Makuszyński;

• Wybrana powieść – Małgorzata Musierowicz.

 

 Ewaluacja PSO

 

1. Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego podlega ewaluacji raz                w roku.

2. Informacje zbierane będą:

- na podstawie wyników prac klasowych,

- poprzez rozmowy z nauczycielami, uczniami i rodzicami.

 

 

 

 

 

 

Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie szkolne w klasyfikacji śródrocznej i końcowej

 

Klasa IV

 

OCENĘ CELUJĄCĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował pełen zakres wiadomości określany programem nauczania dla kl. IV (patrz: ocena bardzo dobra), a poza tym:

 Kształcenie literackie i kulturowe:

- samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym stopniu trudności,

- czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować i interpretować je w sposób pogłębiony i wnikliwy, posługując się terminologią

 z podstawy programowej,

- twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,  

- proponuje pomysłowe rozwiązania, - jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, - wzorowo wykonuje prace domowe i zadania dodatkowe,

- nie powiela cudzych pomysłów i poglądów, - posługuje się bogatym i różnorodnym słownictwem,

 - w swoich wypowiedziach odwołuje się do poznanych wcześniej tekstów kultury,

- wypowiada się całkowicie poprawnie pod względem stylistycznym i językowym,

- wygłasza z pamięci tekst, ze zrozumieniem oraz odpowiednią intonacją, dykcją, właściwym akcentowaniem, z odpowiednim napięciem emocjonalnym i z następstwem pauz,

- współpracuje w zespole, często odgrywając rolę lidera,

- aktywnie uczestniczy w lekcjach (pełni funkcję asystenta nauczyciela) i zajęciach pozalekcyjnych,

- bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich i teatralnych w szkole i poza szkołą,

- aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym swojego regionu,

 - otrzymuje maksymalną liczbę punktów za prace pisemne,

- poprawnie wypowiada się w poznanych w kl. IV formach wypowiedzi,

Kształcenie językowe:

- posiada wszystkie umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki

 o języku, przewidywane w programie nauczania w klasie IV.

 

OCENĘ BARDZO DOBRĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował pełen lub prawie pełen zakres wiadomości określany programem nauczania dla kl. IV.

Kształcenie literackie i kulturowe:

- rozumie pojęcia: zmyślenie literackie a kłamstwo, wydarzenia i postaci zmyślone

a prawdziwe, bohater literacki, wydarzenia realistyczne i fantastyczne, autor, opowiadający, czytelnik, - zna cechy gatunkowe baśni,

- ma bogaty zasób słownictwa,

- analizuje utwór poetycki, wskazuje na epitety, porównania, uosobienia, ożywienia, zdrobnienia i spieszczenia oraz zgrubienia, przenośnie,

 - potrafi wyodrębnić wersy, zwrotkę, refren, rymy,

- określa temat utworu, osobę mówiącą i odbiorcę oraz nastrój w wierszu,

- płynnie czyta nowy tekst,

- doskonale rozróżnia gatunki filmowe i bezbłędnie wymienia elementy dzieła filmowego, - zna historię i cechy komiksu.

Kształcenie językowe:

 - rozróżnia biegle poznane w klasie IV części mowy,

- samodzielnie i sprawnie posługuje się słownikiem ortograficznym; zna zasady ortograficzne,

- wskazuję różnicę między osobową formą a nieosobową (bezokolicznikową) czasownika,

 - poprawnie stosuje formy liczby, osoby, rodzaju, czasu,

- odmienia rzeczowniki przez przypadki i liczby,

- rozpoznaje przymiotniki i odmienia je,

- potrafi wyszukać w zdaniu przyimek i spójnik,

- zna zasady pisowni „nie” z czasownikami, rzeczownikami, przymiotnikami

i przysłówkami,

- wyróżnia w zdaniu podmiot i orzeczenie,

- odróżnia formę prosta i złożoną czasu przyszłego,

- rozpoznaje zdanie rozwinięte i nierozwinięte, pojedyncze i złożone,

- odróżnia równoważnik zdania od zdania,

- potrafi zbudować wykres zdania pojedynczego,

- odróżnia głoskę od litery, spółgłoskę od samogłoski, określa głoski,

- zna zasady akcentowania w języku polskim i poprawnie akcentuje,

- potrafi utworzyć synonimy, antonimy do podanych wyrazów oraz wyrazy pokrewne, - zna elementy schematu komunikacyjnego: komunikat, nadawca, odbiorca.

Tworzenie wypowiedzi:

 –radzi sobie z układaniem graficznym wypowiedzi pisemnej- akapity,

– w wypowiedziach próbuje oceniać zachowania bohaterów literackich oraz formułuje ogólne wnioski o utworach,

–ma bogaty zasób słownictwa,

– jego wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznym, językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym,

– buduje przewidziane programem wypowiedzi (ustne i pisemne): opowiadanie odtwórcze i twórcze, w tym opowiadanie z dialogiem, ramowy i szczegółowy plan wydarzeń do tekstu literackiego, pamiętnik, dziennik, list oficjalny i prywatny, sprawozdanie, opis postaci, przedmiotu, krajobrazu, zwierzęcia, budynku, dzieła sztuki, ogłoszenie, zaproszenie, notatkę, instrukcję, przepis, zawiadomienie, gratulacje, podziękowanie, kartkę z pozdrowieniami i życzeniami.

 

 

OCENĘ DOBRĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie czwartej.

Kształcenie literackie i kulturowe:

- czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowego przestankowania,

- rozpoznaje czytany utwór jako bajkę, baśń,

- potrafi nazywać niektóre stany psychiczne i ich przejawy,

- posiada duży zasób słownictwa,

- zna niektóre cechy gatunkowe baśni i bajki,

- wskazuje w wierszu osobę mówiącą, epitet i porównanie,

- wyodrębnia rymy, wersy, zwrotki, 14 

- jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowo stylistyczne, logiczne i ortograficzne,

- potrafi zastosować odpowiednie formy wypowiedzi,

- poprawnie wypowiada się na temat bohaterów, określając problematykę utworu. Kształcenie językowe:

 - rozróżnia części mowy poznane w kl. IV,

 - poprawnie odmienia (stosuje w zdaniach) czasowniki , rzeczowniki i przymiotniki,

- potrafi posługiwać się słownikiem ortograficznym; zna zasady ortograficzne,

- umie wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie,

- układa zdania rozwinięte,

- potrafi zbudować wykres,

- zna przypadki, odmienia rzeczowniki,

- rozróżnia głoskę, literę, samogłoskę, spółgłoskę,

- określa spółgłoski,

- poprawnie dzieli wyrazy na sylaby,

 - zna zasady akcentowania w języku polskim.

Tworzenie wypowiedzi:

–układa ramowy i szczegółowy plan wydarzeń

 –uczestniczy w rozmowie na zadany temat,

 – tworzy logiczną, pełną i uporządkowaną wypowiedź, stosując odpowiednią do danej formy gatunkowej kompozycję i układ graficzny; rozumie rolę akapitów w tworzeniu całości myślowej wypowiedzi,

 –dokonuje selekcji informacji,

–zna zasady budowania akapitów.

 

OCENĘ DOSTATECZNĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiadomości przewidzianych podstawą programową.

Kształcenie literackie i kulturowe:

- wykazuje się znajomością treści lektur,

- określa tematykę utworu,

- potrafi wskazać cechy komiksu,

- wskazuje w utworze bohaterów głównych i drugoplanowych,

 - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio,

- dostrzega relacje między częściami wypowiedzi (np. tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie),

 - umie wymienić elementy świata przedstawionego,

- wskazuje epitety, porównania, wersy, zwrotki, rymy.

 - odróżnia postacie, wydarzenia i przedmioty realistyczne od fantastycznych,

- zna pojęcia: bajka, baśń,

Kształcenie językowe:

- prawidłowo nazywa poznane części mowy,

- rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu i czasownik w roli orzeczenia

- odmienia rzeczowniki przez przypadki,

- odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy, rodzaje ( błędy popełnia sporadycznie),

- podane zdania dzieli na rozwinięte i nierozwinięte,

- robi wykres przy niewielkiej pomocy nauczyciela,

- rozróżnia głoski, litery,

- dzieli wyrazy na sylaby.

Tworzenie wypowiedzi:

– w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii,

–przy małej pomocy nauczyciela wypowiada się w formach pisemnych i ustnych,

–układa ramowy plan wypowiedzi,

 –poprawnie zapisuje dialog,

–zna zasady budowania akapitów,

–tworzy logiczną wypowiedź na zadany temat

 

OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ

 Otrzymuje uczeń, który samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności:

Kształcenie literackie i kulturowe:

- technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu,

- wykazuje się ogólną znajomością treści lektur,

podejmuje próby uczestniczenia w dyskusji,

- posiada niewielki zasób słownictwa,

- odróżnia prozę od wiersza,

- przy pomocy nauczyciela analizuje i interpretuje utwory literackie.

Kształcenie językowe:

- przy pomocy nauczyciela rozróżnia części mowy,

- odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy i rodzaje,

- odmienia rzeczowniki przez przypadki z pomocą nauczyciela,

- wyróżnia głoski, litery, sylaby,

- zna podstawowe zasady ortograficzne.

Tworzenie wypowiedzi:

–formułuje pytania do tekstu,

– buduje krótkie, ale poprawne formy wypowiedzi ,korzystając ze wskazówek nauczyciela,

– błędy językowe, stylistyczne, logiczne, ortograficzne popełniane w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki uczeń włożył w ich napisanie.

 

OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ

 Otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości z literatury, fleksji, składni, słownictwa, ortografii i w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi. - nie opanował techniki głośnego i cichego czytania,

- wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,

- w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, - nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.

 

Klasa V

OCENĘ CELUJĄCĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował pełen zakres wiadomości określany programem nauczania dla kl. V (patrz: ocena bardzo dobra), a poza tym:

 Kształcenie literackie i kulturalne:

- twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,

- jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia,

- uczestniczy w konkursach literackich, recytatorskich, teatralnych w szkole i poza szkołą,

- potrafi krytycznie ustosunkować się do literackiej, językowej i kulturalnej rzeczywistości,

 - całkowicie poprawnie pod względem stylistyczno– językowym wypowiada się

w poznanych formach wypowiedzi.

 Nauka o języku - posiada wszystkie umiejętności z zakresu nauki o języku przewidziane programem kl. V.

 

OCENĘ BARDZO DOBRĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował pełen lub prawie pełen zakres wiadomości określany programem nauczania dla kl. V.

Kształcenie literackie i kulturalne:

 - zna cechy gatunkowe bajki, legendy, mitu, powieści i potrafi zaliczyć utwór do odpowiedniego gatunku,

- bardzo dobra znajomość przeczytanego tekstu pozwala na swobodne analizowanie , ocenę postępowania i poglądów bohaterów,

 - we własnym opowiadaniu wprowadza elementy opisu, dialogu,

- dostrzega temat utworu i potrafi go omówić,

- analizuje utwór liryczny; wyszukuje w nim epitety, porównania, uosobienie, przenośnie, wyrazy dźwiękonaśladowcze, pytania retoryczne,

- wyszukuje i nazywa rymy;

 - dostrzega powtarzalność np. układu zwrotek, liczby sylab w wersie,

 - doskonale potrafi posługiwać się poznanymi formami (plan, wywiad, opowiadanie

z dialogiem, kartka pocztowa, gratulacje, dziennik, list elektroniczny, opis postaci, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, sprawozdanie z wycieczki, opis przyrody, postaci, scenografii, streszczenie),

 - szczegółowo opisuje i charakteryzuje elementy świata przedstawionego,

- wskazuje różnice między utworem literackim a jego wersją filmową,

- tworzy prosty komiks,

- potrafi wyjaśnić większość frazeologizmów,

- buduje przewidziane programem wypowiedzi (ustne i pisemne), uwzględniając właściwe dla tych form środki językowe ,

- wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno – językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym,

Nauka o języku

 - rozpoznaje i nazywa części mowy oraz części zdania: orzeczenie, podmiot ( określa typ podmiotu), przydawka, dopełnienie, okolicznik,

- potrafi wyszukać liczebniki i określić ich rodzaj,

 - rozróżnia zdania pojedyncze i złożone oraz równoważniki zdania, - rysuje wykresy zdań.

 

OCENĘ DOBRĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie piątej.

Kształcenie literackie i kulturalne:

- nazywa cechy gatunkowe mitu, podania, bajki, powieści,

- w wypowiedziach próbuje ocenić i wartościować problemy, cechy bohaterów i ich czyny,

- poprawnie wypowiada się w poznanych formach wypowiedzi,,

- określa przeżycia i stany psychiczne bohaterów,

- w utworze poetyckim wyróżnia środki stylistyczne,

- wypowiedzi ustne i pisemne są z reguły poprawne,

- posiada dostateczny zasób słownictwa,

- czyta cicho pod kątem określonego problemu,

- poprawnie redaguje dialog.

Nauka o języku:

- rozróżnia części mowy i części zdania poznane w kl. V.

- określa formę gramatyczną czasowników, stosuje w zdaniu czasowniki w formie osobowej i nieosobowej,

 - odróżnia związek główny od pobocznych, - przekształca zdanie na równoważnik zdania i odwrotnie, - robi wykres zdania pojedynczego rozwiniętego.

 

OCENĘ DOSTATECZNĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiadomości przewidzianych podstawą programową.

Kształcenie literackie i kulturalne:

 - opanował technikę czytania i doskonali ją pod względem dykcji i intonacji ,

 - umie wymienić elementy świata przedstawionego i krótko je omówić,

- odszukuje w tekście odpowiedzi na postawione pytania (proste),

- odróżnia zdarzenia , postacie fantastyczne, mityczne od realistycznych,

- zna pojęcia: bajka, mit, legenda, powieść i potrafi prawidłowo nazwać dane teksty literatury,

- w utworze lirycznym wskazuje epitety, porównania i przenośnie, przy niewielkiej pomocy nauczyciela,

- w miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych (opowiadanie odtwórcze , opis postaci, sprawozdanie, list, zaproszenie itp.),

- przy niewielkiej pomocy nauczyciela wypowiada się ustnie na dany temat.

Nauka o języku:

- samodzielnie rozpoznaje znane części mowy i określa ich podstawowe formy,

- poprawnie łączy rzeczowniki z przymiotnikami i czasownikami w zależności od rodzaju gramatycznego,

 - wyodrębnia i nazywa podstawowe części zdania (podmiot i orzeczenie) ,

- wpisuje zdanie w podany wykres, - rozróżnia głoskę od litery.

 

 

OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ

 Otrzymuje uczeń, który samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności:

Kształcenie literackie i kulturalne:

- posługuje się poznanymi formami wypowiedzi, korzystając z pomocy nauczyciela,

- technika głośnego i cichego czytanie pozwala mu na rozumienie tekstu,

- wyodrębnia elementy świata przedstawionego,

- rozumie tekst literacki po cichym przeczytaniu,

- łączy tytuł utworów z nazwiskami autorów,

- względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy

 o rozumieniu analizowanego zagadnienia,

- zna kompozycję i układ listu.

Nauka o języku:

- rozpoznaje części mowy,

 - rozpoznaje czasowniki i określa podstawowe formy przy pomocy nauczyciela,

- odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy, tryby,

- odmienia rzeczowniki i przymiotniki przez przypadki,

- odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego i równoważnika zdania

 

OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ

Otrzymuje uczeń , który:

- nie opanował podstawowych wiadomości z literatury, fleksji, składni, słowotwórstwa, ortografii ,

- nie potrafi nawet przy pomocy nauczyciela zredagować poznanych form wypowiedzi,

- nie opanował elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową w klasie V,

- wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,

- w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych,

- nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia

o elementarnym stopniu trudności.

 

 

 

KLASA VI

OCENĘ CELUJĄCĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował pełen zakres wiadomości określany programem nauczania dla kl. VI (patrz: ocena bardzo dobra), a poza tym:

Kształcenie literackie i kulturalne:

 - twórczo rozwiązuje problemy i zagadnienia z literatury i gramatyki,

- samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,

- jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia,

- prawidłowo ocenia i wartościuje problemy, zjawiska, dotyczące literatury, kultury oraz języka,

- bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich, recytatorskich, teatralnych w szkole i poza szkołą,

- potrafi krytycznie ustosunkować się do literackiej, językowej i kulturalnej rzeczywistości,

- całkowicie poprawnie pod względem stylistyczno– językowym wypowiada się

w poznanych formach wypowiedzi.

Nauka o języku :

- posiada wszystkie umiejętności z zakresu nauki o języku przewidziane programem

 kl. VI.

 

OCENĘ BARDZO DOBRĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował pełen lub prawie pełen zakres wiadomości określany programem nauczania dla kl. VI.

 Kształcenie literackie i kulturalne:

- zna cechy gatunkowe recenzji, reportażu, ballady, powieści historycznej, obyczajowej itd. i potrafi zaliczyć utwór do odpowiedniego gatunku,

- samodzielnie dostrzega ogólny sens utworu , zawarte w nim idee,

- dogłębnie analizuje utwór liryczny; wyszukując środki stylistyczne,

- orientuje się wybiórczo w biografiach sławnych ludzi,

 - posługuje się cytatami, przysłowiami, frazeologizmami w formach ustnych

 i pisemnych,

- doskonale potrafi posługiwać się poznanymi formami (opowiadanie z dialogiem, notatka, reklama, telegram, list oficjalny, streszczenie, opis dzieła sztuki, przemówienie, recenzja),

- szczegółowo opisuje i charakteryzuje elementy świata przedstawionego,

- rozumie pojęcia: fikcja literacka, wątek, fabuła, świat przedstawiony a świat rzeczywisty,

 - odróżnia język oficjalny od potocznego i język literacki od gwary,

- opisuje dzieło filmowe lub teatralne, dostrzegając ich walory estetyczne,

- odróżnia teksty fabularne od informacyjnych,

- buduje przewidziane programem wypowiedzi (ustne i pisemne), uwzględniając właściwe dla tych form środki językowe ,

- wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno – językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym,

Nauka o języku:

- rozpoznaje i nazywa części mowy oraz części zdania,

- zna zasady pisowni „nie” z poszczególnymi częściami mowy,

- potrafi określić typ podmiotu i orzeczenia,

- rozpoznaje i buduje zdania współrzędnie i podrzędnie złożone,

- rysuje wykresy zdań,

- zna budowę słowotwórczą wyrazów,

- potrafi wypisać wyrazy pokrewne,

- poprawnie pisze niektóre przedrostki i zakończenia rzeczowników i przymiotników, - rozróżnia głoski,

- podaje zasady akcentowania wyrazów i zdań.

 

OCENĘ DOBRĄ

 Otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie szóstej.

Kształcenie literackie i kulturalne:

- nazywa cechy gatunkowe ballady, powieści, recenzji,

- odróżnia fantastykę od realizmu i fikcję od rzeczywistości,

 - buduje spójne i logiczne wypowiedzi na różnorodne tematy,

- poprawnie wypowiada się w poznanych formach wypowiedzi,

- sprawnie pracuje z lekturą; potrafi omówić elementy świata przedstawionego

 i poprzeć swoją wypowiedź cytatem,

 - poprawnie analizuje i interpretuje utwór poetycki;

- wyszukuje i prawidłowo nazywa środki stylistyczne,

- gromadzi słownictwo na dany temat,

- zna rodzaje literackie i odpowiednio klasyfikuje dane utwory,

- potrafi posługiwać się słownikami.

 Nauka o języku:

- prawidłowo nazywa części mowy i części zdania poznane w kl. VI.

 - poprawnie stopniuje przymiotniki i przysłówki,

- wyszukuje w tekście zaimki i je klasyfikuje ,

 - rozróżnia zdania złożone współrzędnie i podrzędnie,

- tworzy rodzinę wyrazów ,

- przeważnie poprawnie buduje wykresy zdań,

- określa cechy głosek,

- zna zasady akcentowania wyrazów i zdań.

 

OCENĘ DOSTATECZNĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiadomości przewidzianych podstawą programową.

Kształcenie literackie i kulturalne:

 - wskazuje elementy świata przedstawionego i krótko je omawia,

- odszukuje w tekście odpowiedzi na postawione pytania ,

- czyta łatwe teksty literackie ze zrozumieniem ich sensu i opisanych uczuć,

- formułuje pytania i odpowiedzi w związku z różnymi sytuacjami komunikacyjnymi, - zna pojęcia: ballada, powieść, recenzja i potrafi prawidłowo nazwać dane teksty literatury,

- w utworze lirycznym wskazuje środki stylistyczne , przy niewielkiej pomocy nauczyciela,

- w miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych ,

 - jego wypowiedzi ustne i pisemne są z reguły poprawne.

Nauka o języku:

 - rozpoznaje części mowy i określa ich formy,

- wyodrębnia i nazywa podstawowe części zdania,

- dzieli wypowiedzenia ze względu na cel wypowiedzi,

- wśród zdań złożonych rozróżnia zdania złożone współrzędnie i podrzędnie,

- wpisuje zdanie w podany wykres lub tworzy go sam,

- potrafi utworzyć wyrazy pochodne od wyrazu podstawowego,

- określa podstawowe cechy głosek.

 

 

OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ

Otrzymuje uczeń, który samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności:

Kształcenie literackie i kulturalne:

 - posługuje się poznanymi formami wypowiedzi, korzystając z pomocy nauczyciela,

- technika głośnego i cichego czytanie pozwala mu na rozumienie tekstu,

- wyodrębnia elementy świata przedstawionego,

- potrafi zanalizować utwór poetycki , korzystając z pomocy nauczyciela,

- zna podstawowe pojęcia z zakresu teorii literatury,

- daje dowody logicznego toku myślowego w swoich wypowiedziach,

- względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych i pisemnych świadczy o rozumieniu analizowanego zagadnienia.

Nauka o języku:

 - rozpoznaje części mowy,

 - wyodrębnia części zdania, przy niewielkiej pomocy nauczyciela,

- rozpoznaje zdania złożone współrzędnie i podrzędnie, korzystając ze wskazówek nauczyciela,

- potrafi połączyć zdania pojedyncze w zdania złożone za pomocą spójników,

- wyróżnia wyrazy pokrewne z grupy przedstawionych wyrazów,

- wyróżnia głoski a ich cechy określa z pomocą nauczyciela,

 

 

 

OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ

Otrzymuje uczeń , który:

- nie opanował podstawowych wiadomości z literatury, fleksji, składni, słowotwórstwa, ortografii ,

- nie potrafi ,nawet przy pomocy nauczyciela, zredagować prostych form wypowiedzi, - nie opanował elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową w klasie VI,

 - wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,

- w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych i interpunkcyjnych,

- nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia

 o elementarnym stopniu trudności.

 

 

KLASA VII

OCENĘ CELUJĄCĄ

 Otrzymuje uczeń, który opanował pełen zakres wiadomości określany programem nauczania dla kl. VII (patrz: ocena bardzo dobra), a poza tym:

Kształcenie literackie i kulturowe:

 - twórczo rozwiązuje problemy i zagadnienia z literatury i gramatyki,

- rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym stopniu trudności,

- samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,

- jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia, a temat na który uczeń się wypowiada jest wyczerpująco przez niego zrealizowany,

- prawidłowo ocenia i wartościuje problemy, zjawiska, dotyczące literatury, kultury oraz języka, - bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich, recytatorskich, teatralnych w szkole i poza szkołą,

- potrafi krytycznie ustosunkować się do literackiej, językowej i kulturowej rzeczywistości,

- umie odnaleźć korelacje między czytanym tekstem a współczesnością,

- potrafi odwołać się do kontekstu historyczno-literackiego,

 - całkowicie poprawnie pod względem stylistyczno – językowym wypowiada się w poznanych formach wypowiedzi,

- z łatwością omawia środki stylistyczne podając powód lub skutek ich zastosowania,

- podejmuje dyskusje, w której używa logicznych i zgodnych z rzeczywistością sądów,

 - w swoich wypowiedziach odwołuje się do poznanych wcześniej tekstów,

 - posługuje się bogatym i różnorodnym słownictwem,

 - odznacza się samodzielnością i dojrzałością sądów,

- wzorowo wykonuje prace domowe i zadania dodatkowe,

- współpracuje w zespole, często odgrywając rolę lidera,

- otrzymuje maksymalną liczbę punktów za prace pisemne.

Nauka o języku, tworzenie wypowiedzi, samokształcenie:

- posiada wszystkie umiejętności przewidziane programem kl. VII.

 

OCENĘ BARDZO DOBRĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował pełen lub prawie pełen zakres wiadomości określany programem nauczania dla kl. VII

 Kształcenie literackie i kulturowe:

- uczeń wykazuje szczegółową znajomość treści przeczytanych lektur,

 - zna cechy i budowę dramatu: akt, scena, tekst główny i poboczny, monolog, dialog, - samodzielnie potrafi wyjaśnić i wskazać w tekście: neologizm, eufemizm, inwokacja, symbol, alegoria, pytanie retoryczne (powtórzenie), ironia,

 - dokładnie omawia i interpretuje obraz/rzeźbę/fotografię odwołując się do kontekstów,

- zna cechy i odmiany liryki oraz epiki,

 - definiuje i rozróżnia gatunki literackie: fraszka, pieśń, satyra, komedia, nowela, opowiadanie, - definiuje i rozróżnia gatunki publicystyczne: wywiad,

- potrafi omówić cechy świata przedstawionego, narratora, fabułę.

Kształcenie językowe:

- potrafi omówić tworzenie i budowa słowotwórcza wyrazów,

- zna definicję i potrafi wskazać wyraz podstawowy i wyrazy pochodne,

- bezbłędnie zapisuje kłopotliwe przyrostki i przedrostki w wyrazach złożonych,

- nie popełnia błędów w zapisie wyrazów z ą, ę, om, on, em, en,

- poprawnie zapisuje przymiotniki złożone i rzeczowniki zakończone na -i, -ii, -ij,

- potrafi wyjaśnić upodobnienia i uproszczenia fonetyczne, akcentowanie sylab,

- zna typy imiesłowów,

- potrafi znaleźć w tekście imiesłowowy równoważnik zdania,

- zna zasady pisowni nie z imiesłowami,

- zna i regularnie posługuje się zasadami cytowania cudzych tekstów,

- poprawnie stosuje przecinek w wypowiedzeniu złożonym i wielokrotnie złożonym,

- poprawnie posługuje się skrótami i skrótowcami, - potrafi omówić i wskazać w tekście wypowiedzenie wielokrotnie złożone i fragmenty mowy zależnej i niezależnej, - nie popełnia błędów w zapisie bezosobowych form czasownika zakończonych na -no i -to,

- potrafi zdefiniować i podać przykłady czasowników dokonanych i niedokonanych,

- wie czym jest strona bierna i czynna czasownika,

- umie wskazać w tekście zdania złożone.

Tworzenie wypowiedzi:

- potrafi bezbłędnie napisać charakterystykę,

- z łatwością komponuje i redaguje tekst, zna i stosuje różne rodzaje opisów – sztuki, przeżyć, sytuacji,

- tworzy wywiad i rozprawkę całkowicie poprawnie pod względem stylistycznym, językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym,

- redaguje scenariusz filmowy na podstawie fragmentów książki oraz własnych pomysłów,

 - steruje dyskusją wykorzystując sposoby jej prowadzenia,

- tworzy prezentacje wykorzystując wypowiedź argumentacyjną

 

OCENĘ DOBRĄ

Otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie siódmej.

Kształcenie literackie i kulturowe:

- wykazuje się znajomością treści lektur,

 - odczytuje tekst na poziomie przenośnym,

- określa nadawcę i odbiorcę tekstu,

- wyjaśnia motywy postępowania bohaterów, ocenia ich zachowania

– potrafi odnieść je do ogólnie przyjętych wzorców,

- określa cechy gatunków literackich,

- potrafi określić funkcje środków artystycznego przekazu – epitet, porównanie, przenośnia, onomatopeja, pytanie retoryczne,

- rozpoznaje i wskazuje cechy gatunkowe psalmu, pieśni i hymnu,

- posługuje się terminami realizm i fantastyka, adaptacja filmowa i adaptacja teatralna, - posługuje się terminami związanymi z dramatem,

- analizuje treść symbolu występującego w malarstwie,

- określa role aktora, scenografa i charakteryzatora,

 - próbuje omówić elementy tragizmu i komizmu w dziele literackim,

- nazywa elementy groteski w utworze,

- uzasadnia własne zdanie za pomocą rzeczowych argumentów,

- opisuje uczucia własne i bohaterów literackich,

- redaguje opis, rozprawkę, charakterystykę, pamiętnik, recenzję, sprawozdanie, plany, instrukcję, zaproszenie, ogłoszenie,

 - w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia niewiele błędów językowych, ortograficznych i stylistycznych,

- bierze czynny udział w lekcji,

- wykonuje prace domowe, czasem także nieobowiązkowe.

Kształcenie językowe:

 - rozpoznaje zjawisko manipulacji i prowokacji językowej,

- odróżnia odmienne i nieodmienne części mowy, prawidłowo używa różnych form rzeczowników, przymiotników i liczebników,  

- łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą spójnika,

 - określa funkcję wykrzyknika w wypowiedziach,

- określa części mowy i ich formy w tekście,

 - sporządza wykres zdania pojedynczego określając części zdania,

- odróżnia orzeczenie czasownikowe od imiennego,

- zna rodzaje podmiotu i wskazuje je w tekście,

- rozróżnia rodzaje zdań,

- zna podstawowe zasady ortograficzne,

- wskazuje sposoby wzbogacania zasobu słownikowego języka.

Tworzenie wypowiedzi:

 - potrafi napisać charakterystykę,

- komponuje i redaguje tekst, zna i stosuje różne rodzaje opisów – sztuki, przeżyć, sytuacji,

- wie jak stworzyć wywiad i rozprawkę,

 - redaguje scenariusz filmowy na podstawie fragmentów książki,

- chętnie uczestniczy w dyskusji, -

 tworzy prezentacje.

 

OCENĘ DOSTATECZNĄ

 Otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiadomości przewidzianych podstawą programową.

 Kształcenie literackie i kulturowe:

- wykazuje się znajomością treści lektur,

- rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka i dramat; określa cechy charakterystyczne dla poszczególnych rodzajów i przypisuje czytany utwór do odpowiedniego rodzaju,

 - rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu, w tym: pamiętnik, komedia, fraszka, sonet, pieśń, tren, ballada, epopeja, tragedia

– i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich, - wskazuje elementy dramatu (rodzaj): akt, scena, tekst główny, didaskalia, monolog, dialog,

- rozpoznaje w tekście literackim: neologizm, eufemizm, inwokację, symbol, alegorię i określa ich funkcje,

- zna pojęcie komizmu, rozpoznaje jego rodzaje w tekstach oraz określa ich funkcje;

- zna pojęcie ironii, rozpoznaje ją w tekstach oraz określa jej funkcje,

- określa w poznawanych tekstach problematykę egzystencjalną i poddaje ją refleksji; - określa wartości estetyczne poznawanych tekstów literackich,

- wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich hierarchizacji,

- wykorzystuje w interpretacji tekstów literackich elementy wiedzy o historii i kulturze oraz potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, społeczny,

- recytuje utwór literacki w interpretacji zgodnej z jego tematem i stylem,

 - wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu publicystycznego, popularnonaukowego lub naukowego,

- porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie,

 - interpretuje dzieła sztuki (obraz, grafika, rzeźba, fotografia),

- dostrzega różnice między literaturą piękną a literaturą naukową, popularnonaukową, publicystyką i określa funkcje tych rodzajów piśmiennictwa,

- rozpoznaje gatunki dziennikarskie: reportaż, wywiad, artykuł, felieton i określa ich podstawowe cechy, - określa wartości estetyczne poznawanych tekstów kultury,

- znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych. Kształcenie językowe:

- rozumie mechanizm upodobnień fonetycznych, uproszczeń grup spół- głoskowych

 i utraty dźwięczności w wygłosie; rozumie rozbieżności między mową a pismem,

- rozpoznaje wyraz podstawowy i wyraz pochodny; rozumie pojęcie podstawy słowotwórczej; w wyrazie pochodnym wskazuje temat słowotwórczy i formant; określa rodzaj formantu, wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym, rozumie realne i słowotwórcze znaczenie wyrazu, rozpoznaje rodzinę wyrazów, łączy wyrazy pokrewne, wskazuje rdzeń,

- zna zasady tworzenia wyrazów złożonych, odróżnia ich typy,

- rozpoznaje imiesłowy, rozumie zasady ich tworzenia i odmiany, poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie jego funkcje; przekształca go na zdanie złożone i odwrotnie,

- rozróżnia wypowiedzenia wielokrotnie złożone,

- odróżnia mowę zależną i niezależną, przekształca mowę zależną na niezależną

i odwrotnie,

- rozumie i stosuje zasady dotyczące wyjątków od reguły polskiego akcentu,

- dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (np. terminy naukowe, archaizmy, kolokwializmy); rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone, zna typy skrótów

 i skrótowców

– określa ich funkcje w tekście,

- rozpoznaje nazwy osobowe i miejscowe, rodzaje nazw miejscowych, używa poprawnych form gramatycznych imion, nazwisk, nazw miejscowych i nazw mieszkańców,

 - zna sposoby wzbogacania słownictwa,

 - rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, publicystyczny,

- rozumie, na czym polega grzeczność językowa i stosuje ją w wypowiedziach,

- rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową i stosuje się do nich,

- rozumie, na czym polega błąd językowy,

- wykorzystuje wiedzę o wymianie głosek w wyrazach pokrewnych oraz w tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych,

- poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosując odpowiednie znaki interpunkcyjne, - wykorzystuje wiedzę o różnicach w pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych,

- zna zasady pisowni wyrazów nieodmiennych i pisowni partykuły „nie” z różnymi częściami mowy.

Tworzenie wypowiedzi:

 - funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę,

- gromadzi i porządkuje materiał rzeczowy potrzebny do tworzenia wypowiedzi; redaguje plan kompozycyjny własnej wypowiedzi,

 - tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję oraz zasady spójności językowej między akapitami; rozumie rolę akapitów jako spójnych całości myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych),

- wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz innych tekstów argumentacyjnych,

- odróżnia przykład od argumentu,

- przeprowadza wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego,

- zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie,

- tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: recenzja, rozprawka, podanie, życiorys, CV, list motywacyjny, przemówienie, wywiad, - wykonuje przekształcenia na tekście cudzym, w tym skraca, streszcza, rozbudowuje

 i parafrazuje,

- formułuje pytania do tekstu,

- dokonuje interpretacji głosowej czytanych i wygłaszanych tekstów.

 

OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ

 Otrzymuje uczeń, który samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności:

Kształcenie literackie i kulturowe:

- wykazuje się ogólną znajomością treści lektur,

- odczytuje tekst na poziomie dosłownym,

 - rozpoznaje w tekście najważniejsze informacje,

- odróżnia rodzaje literackie,

- rozpoznaje cechy gatunkowe noweli, powieści, opowiadania, pamiętnika, komedii, tragedii, trenu,

- podejmuje próby uczestniczenia w dyskusji,

- streszcza proste teksty,

- podejmuje próby charakterystyki postaci, pisze list, sprawozdanie, prostą notatkę, streszczenie, zaproszenie, ogłoszenie i stara się by zapis wypowiedzi był estetyczny,

- dostrzega różnicę między literaturą piękną a literaturą naukową.

Kształcenie językowe:

- rozpoznaje wyraz pochodny i podstawowy,

- dostrzega zróżnicowanie słownictwa,

- rozumie znaczenie homonimów,

- rozumie pojęcie stylu: styl urzędowy, potoczny, artystyczny, publicystyczny,

- rozróżnia zdanie pojedyncze, złożone i równoważnik zdania,

 - zna podstawowe zasady ortograficzne,

- poprawnie przytacza cudze wypowiedzi.

 Tworzenie wypowiedzi:

- korzystając ze wskazówek nauczyciela tworzy recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad,

- streszcza tekst,

- formułuje pytania do tekstu,

- czyta głośno i mówi z pamięci fragmenty tekstu,

- z pomocą nauczyciela tworzy wypowiedź odpowiednią dla danej formy gatunkowej, - podejmuje próby argumentacji przy tworzeniu tekstów argumentacyjnych,

- wyraża własne zdanie.

 

 

OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ

 Otrzymuje uczeń, który nie opanował zakresu wiadomości przewidzianych podstawą programową.

- nie potrafi, nawet przy pomocy nauczyciela, zredagować prostych form wypowiedzi, - nie opanował elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworów literackich, przewidzianych podstawą programową w klasie VII,

 - wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,

- w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych i interpunkcyjnych,

- nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności,

 - nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej

– ma lekceważący stosunek do przedmiotu.